M                                                                           

• majeurklok      zie grote terts-klok.
• mal                    zie sjablone
• mantel
  De vuurvaste contramal van de buitenzijde van de te gieten klok. De afbeelding toont de mantel hangende boven een kern.
• materiaaldemping            zie inwendige demping.
• matrijs
  Houten of metalen matrijs waarin letters of versieringen in spiegelschrift zijn uitgesneden zodat de wasafdrukken die daarin gemaakt worden, als positief tevoorschijn komen.
• meetrekkende veer         zie compensatieveer
• melodisch gelui
  Twee of meer luidklokken die een diatonische reeks vormen, bijvoorbeeld c - d - e. Er bestaan ook harmonische geluien.
• metaalkammetje            zie gietkammetje.
• metaalkwart                   zie secundaire slagtoon.
• middengat                         
  Gat in het midden van de kop van een klok zonder kroon. Door dit gat wordt de ophangbout gestoken.
• middentoonstemming
  Stemming die gekenmerkt wordt door het feit dat vier kwinten gelijk zijn aan twee octaven (2400 cents) plus een reine grote terts (386 cents). Een middentoonkwint is derhalve 696½ cents. De navolgende kwinten worden volgens die waarde voor muziekinstrumenten met vaste tonen gekozen: es - bes - f - c - g - d - a - e - b - fis - cis - gis. Het interval gis - es wordt wolfskwint genoemd. In feite is het een verminderde sext.
• mixtuurtonen
  De partialen hoger dan de partiaal het octaaf. Ze dragen bij aan de klankkleur van de klok.
• model
  Hieronder verstaat men doorgaans de uitwendige vorm van een klok. Zie aldaar en ook onder profiel
• mond
  De open onderkant van een klok.
• mondingeffect         zie bim-bam.
• muziekband              zie speelband.

N                    g

• nachtuitschakeling
  Het uitschakelen van het automatisch spel gedurende de nacht.
• niet-octaafklok
  Klok waarin het interval grondtoon - slagtoon geen octaafinterval is. De bekendste typen zijn de sext-, septiem- en noonklok.
• noonklok        zie niet-octaafklok.
• nootje
  Stift die in de speeltrommel wordt gestoken met als doel tijdens het ronddraaien van die trommel een tuimelaar te laten kantelen waardoor de speelhamer omhoog getrokken wordt om vervolgens tegen de klok te vallen. Zie afbeelding.
• notenbak
  Een houten bak waarin de nootjes gesorteerd bewaard worden.

O                        

• octaaf          zie octaafklok.
• octaafklok
  Een klok waarvan de laagste vijf partialen de relatieve reeks c1 - c2 - es2 - g2 - c3 vormen. Deze partialen dragen de eigennamen grondtoon, priem, kleine terts, kwint en octaaf. De slagtoon van deze klok is c2 die echter niet identiek is aan de priem c2. Vooral in luidklokken kunnen grote afwijkingen tussen de partialen voorkomen, in het bijzonder voor de priem, tot meer dan een halve toon. Zie ook niet-octaafklok. Boven het octaaf bevinden zich de minder belangrijke partialen, gewoonlijk volgens de toonreeks e2 - f2- - f2+ - g2 - a2 - b2 - c3+. Hierin staat - voor een kleine verlaging en + voor een kleine verhoging. Deze boventonen worden achtereenvolgens genoemd grote deciem, eerste undeciem, tweede undeciem, duodeciem, grote tredeciem, grote kwartdeciem en dubbeloctaaf.
• octaafregel            zie slagtoon.
• oefenklavier         zie studieklavier.
• omzetten                               
  Het door elkaar mengen van het gesmolten brons in de oven, van vormmateriaal enz.
• onderzetting         zie krukluidas.
• ontzweven
  Het aanbrengen van verticale groeven aan de binnenkant van de klok teneinde een asymmetrie in de omtrek te corrigeren en daardoor een zweving in een bepaalde partiaal te elimineren. Ontzweven geschiedt vrijwel uitsluitend voor de grondtoon.
• open klokkenkamer
  Een klokkenkamer die volledig open is, bijvoorbeeld een lantaarntoren.
• opflikken
  Het schoonmaken en herstellen van de binnenwand van de oven.
• ophangbout
  IJzeren bout waaraan een klok wordt opgehangen.
• opkomer
  Een ontluchtingskanaal op de klok dat groter in doorsnede is dan de windpijp en dat geacht wordt de nog vloeibare klok in de gietvorm tijdens het stollen van extra brons te voorzien.
• opschrift          zie randschrift.
• opstoten
  Als gevolg van gassen in het brons het met kracht uit de vorm drijven van kleine hoeveelheden vloeibaar brons.
• orgelpedaal            zie Hollands pedaal.
• orkestklok
  Een meestal dunne klok die de echte klok op het concertpodium moet vervangen. Ook gebruikt men wel een klokplaat.
• overzettuimelaar
  Een tuimelaar die ervoor zorgt dat de richting waarin een draad loopt, parallel verplaatst wordt.
• oxide-insluiting
  Onregelmatige insluitingen van koperoxiden maar ook wel van slakken. Zie afbeelding.

P                        

• partiaal         zie boventoon.
• patina
  Koperoxides en andere chemische verbindingen met het koper uit het brons die een beschermende doorgaans groene laag over het oppervlak vormen. Bij klokken springt die laag er door de trillingen in de klokkenwand regelmatig af.
• polen
  Met een groene, bij voorkeur verse berkenstam door het gesmolten brons roeren. Daarbij komen waterstof, waterdamp en koolwaterstofverbindingen vrij die een sterk reducerende werking op eventueel aanwezige koperoxiden hebben. Bovendien kunnen door de heftige beroering waarin het bad raakt, slakken en andere ongerechtigheden naar boven komen.
• ponsapparaat
  Een apparaat waarmee in de speelband de gaatjes geponst worden overeenkomstig het patroon van de muziek.
• poreusheid
  Een concentratie van vele kleine gietgallen. Zie afbeelding.               
• priem           zie octaafklok.
• primaire slagtoon           zie slagtoon                        
• principe van de dynamische gelijkvormigheid
  Indien een klok in al haar afmetingen f maal zo groot wordt gemaakt als een andere klok, zal die klok een frequentie bezitten die 1/f maal zo klein is als die andere.
• profiel
  Een tekening van de doorsnede van de klok, strikt genomen de halve doorsnede. De afbeelding geeft de benamingen van de verschillende onderdelen.
• profielprogressie
  De relatieve toename van de wanddikte van klokken uit een beiaard naarmate ze hoger van toon worden. De afbeelding geeft twee klokken met dezelfde toonhoogte. De grote, dikwandige klok werd ten opzichte van de kleine klok aan een flinke profielprogressie onderworpen.
• pythagoreïsche stemming
  Een stemming waarbij de kwinten uit de reeks es - bes - f - c - g - d - a - e - b - fis - cis - gis een waarde hebben van 702 cents hetgeen overeenkomt met een frequentieverhouding van 3/2.

R                         

• rakelijzer
  Een rechthoekig omgebogen stuk ijzer aan een lange houten steel dat dient om het smeltbad om te roeren, af te schuimen enz.
• rammel             zie speeltrommel.
• randschrift
  Een tekst die geheel of gedeeltelijk rondom de klok loopt, doorgaans op de bovenflank maar dikwijls ook in de faussure.
• randversiering              zie sierrand.
• reactiekrachten
  Horizontale en verticale krachten die tijdens het luiden van de klok op de toren worden uitgeoefend.
• rechte luidas
  Luidas waarvan het draaipunt juist boven de kroon ligt. De onderzetting is daarom nul. Bij een goed gedimensioneerde luidklepel wordt de klok in haar uiterste stand aan de bovenkant getroffen.  Zie afbeelding.  Zie ook krukluidas.
• reine stemming                                 
  Stemming waarbij de frequentieverhouding tussen twee diatonisch tonen door gehele getallen bepaald wordt, bijvoorbeeld een kwint c - g met 3/2.
• rektrilling
  Indien een staaf op de kopse kant wordt aangeslagen en derhalve een longitudinale trilling tot stand komt, spreekt men van een rektrilling omdat geen buigingen optreden, zoals bij een buigtrilling, doch uitsluitend rek.
• repetitieveer
  Veer achter de klepel die de klepel na aanslag onmiddellijk weer terugtrekt zodat snel repeteren mogelijk is.
• retrograde luidsysteem
  Een luidsysteem met een krukluidas en een luidklepel waarvan het draaipunt zoveel lager ligt, dat die van een contragewicht kan worden voorzien. Het effect is dat de klepel, ondanks de krukluidas, niettemin vliegend is. Zie de afbeelding.
• rib
  Na het voltooien van de kern wordt ten behoeve van de valse klok de klokdikte van de houten sjablone weggenomen. Dit stuk lijkt bedrieglijk veel op een rib.
• rijzelen
  Het korrelig worden van de vormwanden, bijvoorbeeld van het kernoppervlak.
• ruststand
  Bij het wisselluiden staan de klokken die op hun beurt moeten wachten met de mond naar boven gericht, dus op de kop.